Bielsko-Biała stanowi historycznie ważny ośrodek gospodarczy, który przed laty zyskało miano "miasta 100 przemysłów" oraz "śląskiego Manchesteru". Od średniowiecza miasto rozwijało się przede wszystkim jako ośrodek handlu, sukiennictwa i ceramiki oraz wyrobu i sprzedaży alkoholi. W XIX w., wraz z rewolucją przemysłową, oba miasta weszły w okres dynamicznego rozwoju gospodarczego – stały się nowoczesnymi ośrodkami przemysłowymi, tworząc z czasem zwarty organizm gospodarczy. W drugiej połowie XIX w. Bielsko wraz z Białą było jednym z trzech największych ośrodków przemysłowych Austro-Węgier, a w okresie międzywojennym jednym z największych w II RP. Po II wojnie światowej, Bielsko-Biała było jednym z największych w PRL ośrodków przemysłu samochodowego, włókienniczego oraz elektromaszynowego. Transformacja ustrojowa po 1989 r. doprowadziły do kryzysu w wielu branżach gospodarki oraz upadku licznych zakładów, czego skutki tego znacząco odczuło także Bielsko-Biała. Polepszająca się koniunktura gospodarcza po 2000 r. oraz wejście Polski do UE przyczyniły się do ponownego rozwoju handlu, przemysłu oraz usług w mieście. Dziś Bielsko-Biała jest jednym z najlepiej rozwiniętych gospodarczo miast Polski, bezrobocie wynosi 4,8%, a według rankingu magazynu Forbes jest drugim najatrakcyjniejszym dla biznesu miastem w kraju. Wg stanu na koniec 2007 r. w Bielsku-Białej, w rejestrze REGON zarejestrowanych było 23 368 podmiotów gospodarki narodowej. Zdecydowaną większość, 22 605 (96,7%) ogólnej liczby podmiotów skupiał sektor prywatny. Miasto miało w 2007 r. najwyższy wśród powiatów i miast na prawach powiatu województwa śląskiego wskaźnik liczby osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – na 1000 osób ogółem: 95 – oraz wskaźnik podmiotów gospodarczych nowo zarejestrowanych – na 1000 osób: 9,4. Wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych na 1000 osób był w 2007 r. w Bielsku-Białej wysoki i wyniósł 133, co uplasowało miasto na drugiej pozycji (po Katowicach) w województwie. Najwyższy udział w ogólnej liczbie podmiotów działających w mieście (31%) stanowi branża obejmująca handel hurtowy i detaliczny, naprawę samochodów i motocykli oraz artykułów użytku osobistego. Kolejne miejsce co do liczebności zajmują firmy z branży obejmującej obsługę nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przemysł
Fiat Auto Poland.
Zdjęcie z roku 2007
Bielsko-Biała jest głównym miastem Bielskiego Okręgu Przemysłowego – jednego z jedenastu okręgów przemysłowych Polski, obejmującego obszar od Cieszyna po Andrychów. W okręgu rozwija się głównie przemysł maszynowy, samochodowy, włókienniczy, metalurgiczny, oraz spożywczy. Zakłady przemysłowe w mieście koncentrują się nad rzeką Białą, w Wapienicy, Komorowicach oraz w rejonie ul. Komorowickiej i Piekarskiej. Do największych działającyh tu zakładów należą [19]: Fiat Auto Poland, Fiat-GM Powertrain Polska, Nemak Poland, Eaton Automotive Systems, Finnveden Polska, Adler Polska, Cooper-Standard Automotive Polska, Magneti Marelli Suspension Systems Bielsko, Techmex, GE Power Controls, Hutchinson Poland, Philips Lighting Bielsko, Bielmar, Electropoli-Galwanotechnika oraz Avio Polska.
Specjalna Strefa Ekonomiczna
Zakłady Eatona w Specjalnej Strefie Ekonomicznej (obszar Wapienica)
Na terenie Bielska-Białej znajdują się cztery obszary Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, na których zainwestowało ponad 150 firm, stwarzając blisko 32 tys. miejsc pracy [35]:
- Wapienica – obszar włączony do Katowickiej SSE w 2001 r. położony jest w sąsiedztwie Bielskiego Parku Przemysłowego i Usługowego oraz drogi ekspresowej S1; na terenie strefy znajduje się Eaton Automotive;
- Fiat Auto Poland – włączony w 2000 r. obszar KSSE obejmuje kilkanaście budynków i hal należących do Fiat Auto Poland;
- Komorowice Krakowskie – włączony w 2005 r. obszar obejmuje sześć działek inwestycyjnych przy ul. Bestwińskiej;
- Lipnik – włączony do KSSE w 2006 r. obszar znajduje się przy ul. Piekarskiej; na jego terenie znajduje się zakład Cooper-Standard Automotive;
Beskidzki Inkubator Technologiczny
Park Przemysłowy i Usługowy
Bielski Park Przemysłowy i Usługowy powstał w 2005 r. w sąsiedztwie Specjalnej Strefy Ekonomicznej i drogi ekspresowej S1. Ma powierzchnię 5,17 ha.Wiodącym inwestorem na terenie Parku jest koncern Hutchinson Poland (przemysł motoryzacyjny). Swoje hale posiadają także Multiform Dariusz Krywult z branży budowlanej i motoryzacyjnej oraz TI Poland (przemysł motoryzacyjny). W 2006 r. w sąsiedztwie zakładu powstał Beskidzki Inkubator Technologiczny, na którego terenie znajduje się Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne oraz powierzchnie biurowe. Inkubator, który wybudowała Agencja Rozwoju Regionalnego, ma na celu rozwój przedsiębiorczości i wdrażanie nowych technologii [37]. Również na terenie niedokończonego budynku na ul. Karpackiej ma powstać nowoczesny biurowiec.
Handel i usługi
Centrum handlowo-rozrywkowe Sfera
Centrum handlowe Sarni Stok
SDH Klimczok od strony pl. Wojska Polskiego
Bielsko-Biała jest ważnym ośrodkiem handlowo–usługowym w południowej Polsce. W mieście zlokalizowane są liczne firmy sektora usług, w szczególności rozwinięta jest branża usług finansowych – 57 oddziałów krajowych oraz zagranicznych banków, 37 firm ubezpieczeniowych, 9 domów maklerskich i inwestycyjnych.Największe centrum handlowe w Bielsku-Białej to Galeria Sfera, położona przy ul. Mostowej, w miejscu d. fabryki włókienniczej. Jej powierzchnia wynosi 38 000 m², a w 2009 r. dzisiejsza Sfera zostanie połączona z jej budowaną naprzeciwko druga częścią (Sfera 2). Drugą galerią handlową jest Sarni Stok (35 000 m²), położony przy drodze wyjazdowej w kierunku Katowic. W ramach rozbudowy hipermarketu, we wrześniu 2008 otwarto przy ul. Warszawskiej Pasaż Tesco. W budowie jest również centrum handlowe Gemini Park o powierzchni 35 tys. m² [38] (otwarcie wiosną 2009), a w 2010 r. planuje się otwarcie parku handlowego Koniczynka (26 000 m²) przy ul. Warszawskiej. W planach jest ponadto budowa pasażu handlowego na miejscu browaru przy ul.Cieszyńskiej/Browarnej.W Bielsku-Białej znajduje się osiem hipermarketów: Tesco, dwa Carrefoury, Auchan, Macro Cash and Carry i Kaufland oraz budowlane – Castorama, Specjalista i Leroy Merlin. Poza wielkimi hipermarketami i centrami handlowymi w Bielsku-Białej znajduje się wiele supermarketów i mniejszych sklepów. Głównym pasażem handlowym miasta jest ul. 11 Listopada. Przy niej istnieje większość ekskluzywnych (i nie tylko) sklepów, restauracji itp. Największe sklepy przy deptaku to: DH Oscar, CH Biała oraz pasaż "Pod Orłem" (w d. hotelu "Pod Orłem"). W centrum miasta, w rejonie rzeki Białej i pl. Wojska Polskiego znajdują się: SDH Klimczok (w latach 80. największy dom handlowy w Polsce, obecnie nadal prowadzony przez PSS Społem), DH Wokulski oraz kompleks FinexRatuszowy przy ul. Stojałowskiego. Na terenie miasta istnieją również dwa targowiska – przy ul. Sikorskiego (Górne Przedmieście) oraz przy ul. Broniewskiego (Osiedle Grunwaldzkie). Największą imprezą targową w Bielsku-Białej są Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB, największe w Polsce targi elektroenergetyczne, odbywające się we wrześniu. Dużym uznaniem w swojej branży cieszą się też Sympozjum "Systemy Informatyczne w Energetyce" i Targi INFOENERGETAB" (branża energetyczna, informatyczna, techniczna i telekomunikacyjna). Organizatorem tych imprez jest ZIAD Bielsko-Biała S.A., będący własnością miasta. Liczące się imprezy targowe i wystawiennicze – Bielskie Targi Edukacyjne, Targi Budownictwa "Twój Dom" Targi Budownictwa i Mieszkań, Targi Technik Grzewczych i Instalacyjnych "Instal-System" – organizuje w mieście Biuro Promocji i Wystaw "Astra". (we wnętrzach d. fabryki włókienniczej). Typowym domem handlowym jest również
