W Bielsku-Białej znajdują się dwa teatry. Jednym z nich jest Teatr Polski. Jego budynek powstał w latach 1889-90 według projektu Emila Förstera z Wiednia w stylu palladiańsko-klasycznym z wykorzystaniem motywu rzymskiego łuku triumfalnego na fasadzie ozdobionej ponadto posągami Apolla i muz Melpomeny i Talii. Widownia w podobnym stylu z zabytkową kurtyną "Tanic Nimf" Franciszka Rottenmary z 1890 roku. Budowla wzorowana na architekturze teatrów miejskich Wiednia i Budapesztu świadczy, jak i inne w śródmieściu Bielska, że całą jego zabudowa z przełomu XIX i XX wieku powstała wyraźnie pod wpływem stolicy Austrii. Stąd mówiono o podbeskidzkim mieście "mały Wiedeń".
Teatr zbudowano z funduszy miejskich i składek Niemców, a rada miejska zastrzegła, że przedstawienia będą się odbywać wyłącznie w języku niemieckim. Słowo polskie nigdy nie mogło paść z tej sceny. Jednak już po odzyskaniu Niepodległości działacze polscy skupieni w Towarzystwie Przyjaciół Teatru Polskiego założonym w 1922 roku i kierowanym przez pułkownika Antoniego Miodeńskiego wywalczyli dla przedstawień polskich jeden, a potem trzy dni w tygodniu (tradycje polskich przedstawień teatralnych w Bielsku sięgają 1863 roku).
Występowali tu najwybitniejsi artyści sceny i kabaretu, teatry z Warszawy, Krakowa i Katowic oraz miejscowe polskie sceny amatorskie. Był to znaczący sukces w dziele polonizacji Bielska, a bitwa o teatr urosła do rangi symbolu w polsko-niemieckich sporach narodowościowych. Od października 1945 roku placówka działa jako Teatr Polski, posiadający dwie sceny - w Bielsku-Białej i Cieszynie. W początkach swej działalności powojennej uświetnił go swą grą wielki aktor Ludwik Solski, który tutaj obchodził (w 1951 roku) 75-lecie swojej pracy artystycznej. Po II wojnie światowej działalność teatru wznowili działacze Sekcji Dramatycznej TTP wystawiając w kwietniu 1945 "Krakowiaków i górali", ale stały zawodowy zespół polski założony został przez Stanisława Kwaskowskiego datuje swoją historię od 18 października 1945, kiedy odbyła się premiera "Pana Jowialskiego" Fredry.
Do końca XX wieku Teatrem Polskim w Bielsku-Białej kierowali kolejno: Stanisław Kwaskowski, Aleksander Gąssowski, Andrzej Uramowicz, Mieczysław Górkiewicz, Józef Para, Alojzy Nowak, Mieczysław Czech, Jan Sycz, Wacław Jankowski, Marek Gaj, Henryk Talar, a od 1999 Tomasz Dutkiewicz. Nieco dalej w przebudowanym żydowskim domu kultury imienia Chaima Nachmanna Bielika (poeta żydowski) znajduje się znany w kraju i za granicą Państwowy Teatr Lalek "Banialuka" (zdjęcie nr 18) wystawiający sztuki dla młodzieży i dorosłych od 1947 roku, a stworzony i kierowany do 1991 roku przez Jerzego Zitzmana.
W teatrze tym co dwa lata odbywa się Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek o poważnej randze artystycznej. Na miejscu placu przed teatrem stała od 1940 roku żydowska synagoga, którą upamiętnia brązowa tablica na ścianie polskiego BWA. W budynku naprzeciw znajduje się małe Muzeum Lalek.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz